Kleine, behoedzame stapjes zetten

26-04-2020

Soms het gevoel krijgen dat al die gesprekken maar steeds in een kringetje ronddraaien

Al wekenlang is de hele wereld ontregeld vanwege de Corona-crisis. Op allerlei wijzen ondervinden we er de gevolgen van de één wat meer de ander wat minder. Maar iedereen is erdoor uit zijn normale doen gebracht. Gelukkig is de verspreiding van het virus inmiddels wat meer onder controle en worden er kleine, behoedzame stapjes gezet om onze samenleving weer wat meer te openen en in beweging te laten komen. Toch blijft de sfeer nog altijd wat onzeker en ontredderd en weten we nog niet zo goed hoe het allemaal de komende maanden verder moet.

Wat dat betreft lijken we op de Emmaüsgangers uit het Evangelie van vandaag. Ook die waren uit hun doen gebracht niet door een virus maar door het pijnlijke lijden en sterven van hun dierbare meester, Jezus Christus, van wie ze juist zoveel verwacht hadden. Ze laten de gebeurtenissen van zijn leven en sterven nog eens de revue passeren. Maar ze komen er niet uit. In hun gesprek blijven ze maar in een kringetje ronddraaien. Ze kunnen Jezus’ sterven niet plaatsen en weten niet hoe het nu allemaal verder moet. Ja, ze zijn eigenlijk een beetje moedeloos geworden zonder duidelijk perspectief naar de toekomst toe.

In deze Coronacrisis kunnen we ons soms ook zo voelen. Op televisie en in de kranten horen we al wekenlang bijna niets anders dan over het Coronavirus. De statistieken worden ons iedere dag weer gepresenteerd en dan krijgen we de rest van de dag commentaren van virologen, epidemiologen, ministers en politici. Ook daar krijgen we dan soms het gevoel dat al die gesprekken maar steeds in een kringetje ronddraaien zonder dat we er echt uit komen. Ook wij net als de Emmaüsgangers kunnen daar een beetje moedeloos van worden, en ook bezorgd en bedrukt.

Hoe kun je uit dit soort situaties komen? Dat gaat meestal niet zomaar een-twee-drie dat heeft vaak zijn tijd nodig omdat er allerlei factoren een rol spelen. Maar het Evangelie van vandaag geeft ons een aantal handreikingen. We zien daar immers dat de Emmaüsgangers een positieve verandering doormaken. In het begin zijn ze nog moedeloos en zonder perspectief. Ze gaan gebukt onder hun teleurstelling en ze isoleren zich meer en meer ze verwijderen zich van de kerkgemeenschap te Jeruzalem in de richting van Emmaus. Maar op het einde van de dag is hun hart weer verwarmd en brandend zijn hun ogen weer geopend voor God en hun medegelovigen hebben ze weer hoop en perspectief en keren ze weer terug naar de kerkgemeenschap van Jeruzalem. Wat is er gebeurd?

Allereerst hebben ze Iemand ontmoet die met hen op weg is gegaan en met hen is meegelopen; Iemand die goed kan luisteren en belangstellende vragen stelt. Iemand die helpt om de dingen voor zichzelf nog eens op een rijtje te zetten. Op een verborgen wijze is namelijk de Verrezen Christus met hen op weg gegaan en meegelopen ook al hebben ze het niet meteen in de gaten.

Ook voor ons blijft Jezus die verborgen gesprekspartner die met ons door het leven trekt. Hij is immers de Levende, verrezen uit de dood, die vanuit Gods eeuwigheid voor altijd een verborgen metgezel blijft op de paden van ons leven. Maar ook wij zullen Hem vaak niet meteen herkennen. Ook wij zijn – net als die Emmaüsgangers – soms een beetje bevangen door de onrust van de wereld om ons heen en de onrust in ons eigen hart. Maar dwars door die onrust heen breekt zijn vrede en zijn licht soms dóór en spreekt Hij ons aan diep op de bodem van onze ziel door een ingeving of intuïtie of door een zachte impuls van energie, troost en liefde. Zijn invloed is achteraf altijd te herkennen aan de positieve uitwerking ervan.

Die werking van de verrezen Christus verloopt vaak in drie etappes net als bij de Emmaüsgangers. In de eerste etappe biedt Hij de Emmaüsgangers een luisterend oor laat Hij hen hun verhaal doen en helpt Hij hen zo om meer zicht te krijgen op hun situatie.

In de tweede etappe geeft Hij de Emmaüsgangers dan een breder perspectief, door hun ervaring te plaatsen in het bredere kader van Gods grote plan zoals dat in Bijbel is neergelegd. Daardoor krijgt alles wat je meemaakt een grotere samenhang en daardoor ook zin en betekenis. Het maakt deel uit van een groter geheel namelijk het grote verhaal van God en zijn schepping. God die als Schepper namelijk vastbesloten is om zijn schepping tot een goed einde te brengen samen met de mensen. God sluit een verbond met de mensen door de menswording van zijn Zoon en is werkelijk met ons lot begaan. Ook al zijn er onvermijdelijk tegenslagen in deze wereld die nog onderweg is en bovendien is aangetast door het kwaad – toch laat de Bijbelse geschiedenis keer op keer zien dat God bezig is de wereld ten goede te keren met als hoogtepunt de komst van zijn Zoon, de Messias, die naast ons komt staan in ons lijden en onze nood om ons er doorheen te helpen en voor ons een nieuwe wegen te openen waarin Gods licht en leven de overhand krijgen.

Jezus kan het lijden en verdriet in deze wereld niet in één klap wegpoetsen maar Hij heeft wel een uitweg geboden door naast ons te komen staan in duisternis en leed om ons deelgenoot te maken van zijn liefde en levenskracht. “Moest de Christus dat alles niet lijden om in zijn glorie binnen te gaan?" Het negatieve in de wereld wordt door Hem in iets positiefs omgezet doordat het bij God wordt gebracht. Want slechts door God herscheppende Geest kunnen kwaad en lijden worden hersteld en omgevormd tot iets goeds.En terwijl Jezus zo Gods bedoelingen uitlegt, vatten de Emmaüsgangers nieuwe moed en hun uitgedoofde hart begint weer te branden. En ze dringen bij Jezus aan: "Blijf bij ons, want het wordt al avond en de dag loopt ten einde."

En dan komt de derde etappe namelijk die van de werkelijke verbinding. Het moment van de communie waardoor Jezus tot een echte inspiratiebron wordt in hun leven. Toen ging Jezus binnen om bij hen te blijven. En terwijl Hij met hen aanlag voor de maaltijd nam Hij brood sprak de zegen uit brak het en reikte het hun toe. En dan gaan de ogen van de leerlingen open. Ze zien het zelfde teken dat Jezus bij het Laatste Avondmaal gebruikte en ze herkennen Hem. Ze beseffen opeens dat Jezus in zijn sterven voor ons gebroken brood is geworden een gebroken Lichaam om ons vervolgens ook zijn verrijzeniskracht mee te kunnen delen. En op het moment dat ze het beseffen verdwijnt Jezus weer uit hun gezicht. Want nu hun hart met gelovige ogen zijn verborgen aanwezigheid beseft kan Jezus zijn uitwendige verschijning weer laten verdwijnen.

En zo is Jezus ook telkens weer bij ons om voor ons het brood des levens te breken. Hij geeft ons zijn Lichaam dat lijden en sterven moest ondergaan om onze ellende in zich op te nemen en het zo van binnenuit om te kunnen vormen in Gods licht en liefde. Zo mogen ook wij Hem hier herkennen in het breken van het brood. En ook al kunnen wij op dit moment helaas nog niet echt te communie gaan - en dat is een gemis dat hopelijk binnen niet al te lange tijd weer wordt opgeheven - toch mogen we weten dat Hij - juist ook in onze gebroken situatie - nabij is door zijn gebroken brood, zijn gebroken Lichaam. Juist door zijn verrijzenis en de zending van zijn Geest kan Hij voortaan alle afstanden overbruggen en kan Hij ook thuis bij u te gast zijn en zijn liefde en levenskracht aan u meedelen.

Lekker bijpraten op het kerkplein van de Sint-Petrusbasiliek, natuurlijk fysiek met de juiste afstand maar in geachten dicht bij elkaar. Dit kan elke zondag van 11.00 tot 12.30 uur.