Alertheid, solidariteit en warmte

22-03-2020

Alertheid, solidariteit en warmte in deze moeilijke tijden

Om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan heeft de overheid het sociale leven grotendeels stilgelegd. Mensen zijn de meeste tijd thuis en gaan slechts voor de meest noodzakelijke dingen de straat op. Zoiets hebben we nog nooit meegemaakt, zeker niet in vredestijd. Iedereen is daardoor uit zijn normale doen. Bovendien brengt dit virus samen met de genomen maatregelen ook veel onzekerheid en angst. Hoe komen we deze periode het beste door? “Alertheid, solidariteit en warmte”, aldus koning Willem-Alexander, zullen ons helpen om samen deze crisis te overwinnen. Alertheid om door goede hygiëne en voldoende afstand het virus niet te verspreiden, solidariteit om dit met zijn allen samen te doen, voor elkaar en voor onszelf, en warmte, om aandacht te houden voor elkaar en eenzaamheid tegen te gaan.

Ik denk dat deze drie waarden van alertheid, solidariteit en warmte ons inderdaad kunnen helpen. We zien ze ook terug bij Jezus in het Evangelieverhaal dat we zojuist hoorden. Het bijzondere aan Jezus was dat Hij ondanks de drukte en de menigte waarin Hij zich vaak bevond toch altijd tijd en aandacht had voor individuele personen. Hij was altijd alert. Bijvoorbeeld in het verhaal van vandaag, waarin we horen dat Hij aandacht had voor een blinde die Hij zag zitten “in het voorbijgaan” terwijl Hij onderweg was. Jezus liep toen niet door maar bleef even stilstaan en had persoonlijke aandacht voor deze blinde man om te kijken hoe Hij deze man ten dienste kon zijn.

Ik denk dat het een van de kansen is van de periode waarin we ons nu bevinden. Het drukke sociale en economische leven is tijdelijk stilgelegd. We kunnen nu even onthaasten. Terwijl we in het normale drukke dagelijkse leven vaak verdrinken in een overvloed aan bezigheden, activiteiten, evenementen, berichten op internet, e-mails en appjes, draait alles nu op een wat lager tempo en kunnen we nu wat meer tijd vrijmaken voor elkaar bijvoorbeeld door even een berichtje te sturen of een telefoontje te plegen naar mensen, waar we al een hele tijd geen contact mee hebben gehad; maar er is ook meer tijd voor God, in gebed en overweging en ook meer tijd om de dingen in ons eigen leven weer wat meer op een rijtje te zetten en op orde krijgen.

Om dit te goed te kunnen doen heb je inderdaad alertheid, solidariteit en warmte nodig. We zien dat bij Jezus. Ook Jezus had maar een beperkte tijd hier op aarde Hij heeft zelfs maar 33 jaar geleefd. Er komt een nacht, zo zegt Hij, namelijk de nacht van de dood en dan kan niemand werken. En daarom moeten wij de werken van God verrichten zolang het dag is. Dat heeft Jezus inderdaad gedaan. Hij heeft iets onvergankelijks neergezet dat doorwerkt tot in onze tijd vanuit zijn verbondenheid met God de Vader en de bezieling van Gods Geest. Maar ook wij zijn daartoe geroepen. Jezus heeft het ook voor ons mogelijk gemaakt door zich met ons te verbinden en door voor ons te sterven en verrijzen dat ook wij in verbondenheid met God kunnen leven.

In ons tijdelijk leven hier op aarde mogen ook wij daarom de werken van God verrichten. Dat is in feite waarom wij hier zijn. Werken vanuit Gods liefde geeft zin en bestendigheid aan ons leven. Vanuit die bezieling kunnen wij een extra diepte geven aan onze dagelijkse ontmoetingen en activiteiten. Vanuit Gods liefde krijgen wij de extra alertheid, solidariteit en warmte, die nodig zijn om de kansen te zien en aan te grijpen, die zich aan ons voordoen in het moment van het heden, in het “hier en nu”.

● Wat daarvoor nodig is, zoals gezegd, allereerst alertheid: dat wij beter leren kijken, zodat wij de kansen zien.

Zo hoorden we zojuist in het Evangelie over Jezus: in het voorbijgaan zag Hij een man die blind was. Daar ligt dus al een eerste sleutel: dat wij elkaar weer leren zien. Dat we elkaar niet voorbij lopen, maar ook leren om af en toe even halt te houden en stil te staan bij een medemens en oog te hebben voor diens nood.

● Om actie te ondernemen naar een ander toe is echter een tweede ding nodig, namelijk solidariteit.

Dat is het besef dat wij bedoeld zijn voor elkaar. Dat wij elkaar nodig hebben. Dat niemand in zijn eentje mens kan zijn. Dat onze Schepper ons bedoeld heeft als één grote mensenfamilie. Onze taak en missie in het leven is daarom: er voor elkaar te zijn iets voor elkaar betekenen kortom: solidair zijn met elkaar en elkaar ten dienste staan. Daartoe zijn wij gezonden. Zoals Jezus zegt: “Wij moeten de werken doen van Hem die Mij gezonden heeft…” Op dat gezonden zijn, zinspeelt Jezus wanneer Hij tot de blinde zegt: “Ga u wassen in de vijver van Siloam”, wat betekent Gezondene. Wij allen – u en ik – zijn dus niet zomaar op deze aarde om een beetje doelloos onze tijd door te komen maar wij hebben een missie een zending. En die zending bestaan heel wezenlijk in solidariteit met elkaar.

● Echte solidariteit komt echter voort uit liefde.

Daarom is nog een derde element nodig namelijk de warmte de warmte van de liefde. En die kunnen wij beleven, wanneer wij in verbinding staan met Hem die de oorsprong van alle leven, warmte en liefde is, namelijk onze God. Als wij leven vanuit de warmte van zijn liefde kan Gods werkzaamheid door ons heen in het hier en nu van deze wereld openbaar worden.

Dan vervullen wij onze zending om als mens beeld en gelijkenis van God en zijn liefde te zijn en zijn wij Gods medewerkers op aarde. Jezus drukt dat als volgt: Ik handel niet uit mijzelf maar Ik doe wat de Vader mij laat zien. Jezus is altijd in verbinding met zijn hemelse Vader, en van daaruit wordt Hij gezonden om Gods werk van opbouwende liefde te verrichten. En Jezus heeft ons hierin laten delen. Als gelovigen en ledematen van Jezus Christus is het ook onze identiteit en zending om Gods liefde in en door ons heen te laten werken, in de gewone omstandigheden van ons leven van iedere dag.

Beleven wij dit allemaal? Hoogstwaarschijnlijk nog te weinig. Daarom is er ook voor ons ieder jaar weer die 40-dagentijd om net als die blinde in het Evangelie stap voor stap weer een beter zicht te krijgen op God en mensen op Jezus en onszelf. Dan zal Gods liefde ook via ons meer zichtbaar worden. Namelijk ten eerste door onze alertheid, waardoor wij oog hebben voor de mensen en hun noden. Ten tweede door onze solidariteit met de medemens, waardoor wij beseffen dat wij er voor elkaar zijn. Om dan ten derde vanuit de warmte van de liefde ook in actie te komen en licht te brengen om ons heen. Zolang Ik in de wereld ben, zegt Jezus, ben Ik het licht der wereld. Maar daarna, wanneer Ik uit de wereld heenga, moeten jullie het van Mij overnemen om in verbondenheid met Mij de werken te verrichten van Hem die mij gezonden heeft.