God aanwezig en werkzaam

22-11-2020

De huidige wereld lijkt immers zijn eigen gang te gaan...

Broeders en zusters, we vieren vandaag dat Jezus Christus Koning is, Heer van de wereld en het heelal. In onze geseculariseerde Westerse maatschappij, waar de kerkbetrokken christenen een minderheid zijn geworden, klinkt dat misschien wat overdreven. De huidige wereld lijkt immers zijn eigen gang te gaan zonder zich van Jezus veel aan te trekken. Wellicht is het dan goed om te bedenken dat de christenen tijdens de eerste eeuwen ook een kleine minderheid waren, zelfs veel meer dan wij. En toch beleden zij al met volle overtuiging dat Jezus de Heer is en dat in zijn verrijzenis de nieuwe wereld van Gods Koninkrijk onder ons is begonnen, op weg naar de voltooiing.

Wat moet ik me daar dan bij voorstellen? Op de eerste plaats is het goed om te bedenken dat het hierbij om een gelovige kijk op de wereld en de geschiedenis gaat. Het gaat er dan om dat je gelovig belijdt dat God aanwezig en werkzaam is in de wereld, maar vaak op een verborgen manier, in de harten en levens van mensen. Je gelooft dat er een groter geheel is, dat wij niet helemaal kunnen doorgronden, een plan van de Schepper met zijn schepping, dat bezig is zich te voltrekken, en waarin Jezus, als mens geworden Zoon van God, een centrale rol speelt.

Maar wat betekent het dan dat Jezus Koning is? Ik denk, dat je mag zeggen, dat Jezus voor mij Koning is, in zoverre Hij een bepaalde invloed heeft op mij en iets te zeggen heeft over mijn leven. Maar dat klinkt op het eerste gehoor voor ons, moderne mensen, misschien een beetje opdringerig en bedreigend. Wij hebben eigenlijk niet zo graag dat iemand zich bemoeit met ons leven. We hebben misschien al slechte ervaringen gehad met bemoeizucht van anderen in ons leven. Daarom zijn we gesteld op onze privacy en vrijheid. Ons gevoel verzet zich bijna spontaan tegen de gedachte aan inmenging van buitenaf. En deze wat negatief gekleurde gevoelens zullen misschien ook wel naar boven komen bij de gedachte, dat Christus de Koning van mijn leven zou zijn. Ik blijf liever mijn eigen baas, denken we dan.

Maar het is de vraag of de invloed die Christus Koning op ons wil uitoefenen, wel van dezelfde aard is, als we van andere mensen gewend zijn. De invloed die andere mensen op ons willen uitoefenen is namelijk vaak gekleurd door hun eigenbelang. Ze willen iets van ons hèbben, onze aandacht, ons geld, onze stem of wat dan ook; ze willen ons op een of andere manier gebruiken voor hun eigen voordeel; ze zeggen dan dat wij er ook beter van worden (maar dat is dan natuurlijk de vraag). Zolang we hen van dienst zijn, willen ze nog wel een aardig zijn. Maar wanneer ze niet meer van ons kunnen profiteren, is de liefde vaak snel over. En eerlijk gezegd, gedragen wij onszelf soms ook zo. Met als gevolg dat wij soms een nare bijsmaak overhouden aan de omgang met elkaar. We voelen ons dan door elkaar tekort gedaan of zelfs misbruikt.

De benadering van Jezus is echter heel anders. Hij heeft bij ons namelijk geen enkel voordeel of belang te halen. Als Zoon van God in de eeuwige heerlijkheid komt Hij zelf helemaal niets tekort. Met hemzelf gaat het volkomen goed. Zijn enige belang in zijn omgang met ons is, dat het ons goed gaat. Daarom vergelijkt God zijn Koningschap vaak met de liefdevolle zorg van een herder. Ik zal omzien naar mijn schapen en ze in veiligheid brengen, zegt Hij bij de profeet Ezechiel. Het vermiste schaap ga Ik zoeken, het verdwaalde breng Ik terug, het gewonde verbind ik, het zieke geef Ik weer kracht en het gezonde en sterke blijf Ik verzorgen. De invloed die Christus Koning op ons wil uitoefenen is louter opbouwend en weldadig en gericht op ons heil.

De invloed van het koningschap van Christus is dus geheel anders dan wat we gewend zijn. Het is niet heerszuchtig gericht op zijn eigen belang, maar het is dienstbaar gericht op ons belang. Of nog beter gezegd: ons belang is zijn belang. Gods Zoon heeft onze zaak tot de zijne gemaakt, door zijn menswording tot het uiterste, tot de dood. Wij zijn niet meer los te zien van Christus. Onze noden zijn zijn noden, en zijn recht op hulp is ons recht op hulp. "Ik had honger en dorst, zegt Jezus, Ik was naakt en ziek en gij hebt Mij gediend en voor Mij gezorgd, want, al wat ge voor een van deze geringsten van mijn broeders en zusters hebt gedaan, zegt Jezus, dat hebt ge voor Mij gedaan."

Achter iedere mens, in zijn of haar honger en dorst naar liefde en respect, zegt Jezus, sta Ikzelf. Wat hem of haar overkomt, overkomt Mij. De Heer is onze persoonlijke broeder en verdediger geworden. Onze zaak is de zijne geworden.

Wat is deze Jezus dus een geweldige Koning, broeders en zusters! Wie anders zouden we ons kunnen wensen. De invloed van zijn koningschap is namelijk geen inmenging en bemoeizucht van buitenaf, maar een verbondenheid en een meeleven van binnenuit. Christus is het geheim van ons leven; de verbondenheid met Hem is de diepste grond en bedoeling ervan. Achter iedere mens staat Hij, en wat ons overkomt, gaat dóór die mens heen en treft ook Christus. "Wat ge voor Mijn broeders en zusters hebt gedaan, hebt ge voor Mij gedaan." Wat een geweldige boodschap voor ieder van ons: Jezus staat achter u en mij. Hij komt voor ons op en draagt ons. Dat mag ons een onuitputtelijk vertrouwen geven.

Maar… Het geeft ons tegelijk ook een onuitputtelijke verantwoordelijkheid voor elkaar: we mogen namelijk niemand van onze medemensen verwaarlozen, vergeten of minachten. "Want wat ge voor een van Mijn geringe broeders en zusters niet hebt gedaan, zegt Jezus, dat hebt ge ook voor Mij niet gedaan." Zoals Hij voor ons opkomt, zo wil Hij dat wij ook voor elkaar opkomen. Want zijn Koningschap is niet een solistisch koningschap, maar juist een solidair Koningschap; Hij betrekt ons in zijn koningschap en zijn herderlijke zorg. Wij zijn medewerkers en ambassadeurs van zijn Rijk. Zijn koninklijke en herderlijke liefde wil zich via ons verbreiden onder de mensen. Onze opdracht op aarde zal dus eigenlijk pas vervuld zijn, als alles doordrongen is van Gods barmhartige liefde, omwille van Christus in ieder van ons. Pas dan zal God zijn: alles in allen. Amen.